Préstame l'empiezu de la lliteratura vasco escrito. Cuenta'l cura Dechepare qu'una nueche de trebolada abrióse la ventana del so cuartu solitariu y entró una rabesera d'aire. Na rabesera venía una plumba de gansu qu'él nun duldó en coyer, moyar nel tinteru y ponese a trazar con ella los primeros versos de la poesía euskaldún.De la que s'abre una ventana l'aire siempre trai palabres coyíes d'equí y d'alló. Palabres que falen de les coses que pasen na cai o más alló, al otru llau de les llendes imprecises de la ciudá, de l'aldea o del monte, d'una biesca o d'un ríu. Son les mesmes qu'oyimos nel empiezu del mundu: palabres cencielles y prendíes d'una lluz interior que llega al corazón del que les diz o les siente. Falen de toles coses que pueden nomase y faen adivinar les que nun tienen nome o escapen a la razón.
Son les palabres de los cantares, de los nomes de llugares, les que falen tolos seres humanos y coles que viven, sufren, alégrense, sueñen, olviden, muerren. Desque un home o una muyer dicen con emoción una palabra, esa verba ye sagrada. Por eso son sagraes les palabres "agua", "casa", "camín", "amor", "nenu", "mieu", "felicidá", "adiós", "paxarín". Como'l cura Dechepare, qué fácil ye escribir versos: "Hai un camín d'agua d'equí a la to casa", "Aquel amor tan nenu daba mieu", "Adiós paxarín de la felicidá"...
Palabres altes, movíes por poderosos engranaxes contra l'azul impuru del cielu. Palabres como grues de puertu que sobrevivieron al tiempu ensin gachar la cabeza. Como eses grues, tamién les palabres sobrevivientes afurruñen, van dexando un rastru d'óxidu testerón nel riu de papel y un tastu amarguxu nos nuestros llabios.
Palabres que trai l'aire, qu'oxida l'aire.
